Σε κάποιες χώρες εκτός Ελλάδος δίνεται η δυνατότητα, σε όσους πάσχουν από χρόνιες ασθένειες  να επιλέξουν την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, θέλοντας έτσι να δώσουν πρόωρο τέλος στη ζωή τους με αξιοπρέπεια…

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας ιστορίες ανθρώπων που θέλουν να δώσουν πρόωρο τέλος στη ζωή τους, κατά κύριο λόγο σε περιπτώσεις χρόνιων ασθενειών που συνήθως βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσω της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, που είναι ευρέως γνωστή ως ευθανασία

Ιστορικά η συγκεκριμένη πρακτική της ευθανασίας έγινε ευρέως γνωστή στη σύγχρονη εποχή, με το πρόγραμμα Τ4 της ναζιστικής Γερμανίας.Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ευθύνεται τουλάχιστον για 270 – 275 χιλιάδες θανάτους τη περίοδο 1933-1945. Με τα τότε συνθήματα για την εξάλειψη «ζωής που είναι ανάξια ζωής» ή του «θάνατο από οίκτο» που πρόσφεραν οι γιατροί σε ανίατους ασθενείς, ή με τα τότε νομοσχέδια «περί τερματισμού των βασάνων των αθεράπευτα ασθενών», οι δολοφονίες εμφανίζονταν ως κοινωνικό έργο που απάλλασσε τους ασθενείς από πόνο και την κοινωνία από το δυσβάστακτο οικονομικό βάρος που προκαλούσαν οι άνθρωποι με αναπηρίες ή με ανίατες ασθένειες.

Στο άρθρο μας αυτό σκοπός είναι να εστιάσουμε σε όσα επιχειρήματα θέλουν να παρουσιάσουν στις μέρες μας, την επιλογή της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας ως επιλογή αξιοπρέπειας, κάτι που αναπαράγεται από πολλά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.) ως θαρραλέο, συγκινητικό και λογικό. Το επιχείρημά της «ευθανασίας» υπαινίσσεται πως αν κάποια ασθένεια έχει την προβλεπόμενη από τους γιατρούς εξέλιξη- που δεν την έχει πάντα-, ο φυσικός θάνατος θα στερούσε από τον ασθενή το δικαίωμα αξιοπρεπούς θανάτου.

Θα ήταν λάθος μας να παρακάμψουμε το γεγονός, πως η συγκεκριμένη πρακτική μπορεί να εφαρμοστεί σε έμβρυα, που ενδεχομένως να παρουσιάσουνε κάποια μορφή αναπηρίας, επιτρέποντας τη διακοπή της κυήσεως, με την αιτιολογία να μην ταλαιπωρηθεί το παιδί από την αναπηρία. Άραγε θα ταλαιπωρηθεί το παιδί, ο γονιός ή ο κρατικός μηχανισμός που είναι ανίκανος και απρόθυμος οικονομικά να παράσχει ότι είναι απαραίτητο στους πολίτες με αναπηρία και το κοινωνικό τους περιβάλλον γι’ αυτό που ονομάζουμε αποκατάσταση;

Τα ερωτήματα που γεννιούνται συνειρμικά είναι: Όσοι χάσανε τη μάχη που έδωσαν με κάποια ασθένεια, πεθάναν με αναξιοπρέπεια ή είχαν λιγότερο θάρρος και η μάχη τους προκάλεσε λιγότερη συγκίνηση; Από πότε μπορούμε να αποκαλέσουμε θαρραλέο και αξιοπρεπή κάποιον που επέλεξε να πεθάνει αμαχητί, σε σύγκριση με κάποιον που επέλεξε να δώσει τη μάχη μέχρις εσχάτων;

Δεν θα μπούμε στο πολύπλευρο ζήτημα αν η πράξη αυτή αποτελεί ένδειξη θάρρους ή δειλίας. Το μόνο βέβαιο είναι, ότι η βίωση ενδοψυχικής σύγκρουσης, που συνήθως δεν λαμβάνουν υπόψη τα κράτη που επιτρέπουν την ευθανασία, είναι αυτή που αποτρέπει τον εκάστοτε ασθενή να δώσει μόνος πρόωρο τέλος στη ζωή του, χωρίς την συνδρομή τρίτων και είναι το σημείο που θα μπορούσε να δουλευτεί ως ψυχολογική στήριξη, για να αποτραπεί η επιλογή της ευθανασίας.

Γνωρίζουμε ότι οποιαδήποτε παρέκκλιση από την αναμενόμενη «φυσιολογική» σωματική κατάσταση, δεν αντιμετωπίζεται ευπρόσδεκτα από την κοινωνία μας, γιατί ξεφεύγει από τον ολοκληρωτικό κανόνα της σωματικής ομοιομορφίας. Άνθρωποι που δεν βιώνουν κάποια αναπηρία ή ασθένεια θεωρούν το ενδεχόμενο να την βιώσουν ως καταστροφικό σενάριο στη ζωή τους, που θα τους στερούσε τη δυνατότητα να ζήσουν όπως θέλουν. Επιπλέον αυτό τους ωθεί να πιστεύουν πως η σωματική παρέκκλιση προκαλεί «βάρος» στον κοινωνικό περίγυρο. Έτσι με τη μορφή εσωτερικού καταναγκασμού εμφανίζεται στις μέρες μας ως χρέος του εν δυνάμει ασθενή ή ανάπηρου, να δώσει πρόωρο τέλος στη ζωή του, για να απαλλάξει την κοινωνία από την υποτιθέμενα δυσβάστακτη παρουσία του. Δεν θα ήταν αποκύημα της επιστημονικής μας φαντασίας να θεωρήσουμε ότι ο συγκεκριμένος εσωτερικός καταναγκασμός ως προς την επιλογή της ευθανασίας, έχει επιβληθεί από κράτη που οι πολιτικές τους επιλογές οδηγούν σε περικοπές στον τομέα της υγείας.

Ζούμε στην εποχή που το δημοκρατικό μας φρόνιμα, με την όποια του μορφή, δεν επιτρέπει την άμεση επιβολή του τρόπου συμπεριφοράς μας από τις εκάστοτε εξουσίες. Τους εσωτερικούς καταναγκασμούς όμως, που οι διάφορες εξουσίες επιβάλλουν, τους δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα στο όνομα της «ελευθερίας επιλογής». Με αυτό τον τρόπο θεωρούμε «φυσιολογικό» το ότι κάποιος ασθενής σε άλλες χώρες επιλέγει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία και ένας ολόκληρος μηχανισμός ιατρικών, νομικών και κοινωνικών φορέων συναινεί προς αυτή τη κατεύθυνση.

Ποια είναι η διαφορά λοιπόν, ανάμεσα στις σύγχρονες «δημοκρατίες» και τα προγράμματα «ευθανασίας» της ναζιστικής Γερμανίας; Πόσοι θάνατοι θα υπάρξουν στο μέλλον στο βωμό της «αξιοπρέπειας» ;